Aritmi adıyla da bilinen kalp ritim bozuklukları, kalp atışlarının düzensiz olmasına verilen genel isimdir. Yetişkinlerde istirahat halindeyken kalbin dakikada 60 ila 100 defa arasında atması beklenir. Bundan daha az ya da daha çok atması veya atım aralıklarının düzensiz olması kalp ritim bozukluğu olarak değerlendirilir.
Kalp ritim bozuklukları kimi zaman geçici ve zararsız olsa da vücudun bazı bölgelerine kan taşınamaması sonucu organların zarar görmesi gibi ciddi sonuçlar da doğurabilir. Bu nedenle kalp ritim sorunu yaşayan kişilerin bir kardiyoloji uzmanına danışması son derce önemlidir.
Kalp Ritim Bozukluğu Neden Olur?
Kalp ritim bozukluğu genellikle kalp kaslarının kasılmasını sağlayan sinirsel iletimde yaşanan sorunlardan kaynaklanır. Kalbin sağ kulakçığında bulunan ve sinüs nodu olarak bilinen bölge, kalbin kasılmasını sağlayan elektrik akımını üretmekle sorumludur. Sinüs nodunda üretilen elektrik akımı, atriyoventriküler (AV) düğüm adı verilen hücre kümesi tarafından düzenlenir. Elektriksel aktivite yavaşlatıldığında kalp gevşeyerek kan dolar, elektriksel aktivite kalp karıncığına ulaştığında ise kalp kasılarak kanı dışarıya pompalar.
Kalbin kasılıp gevşemesini sağlayan bu elektriksel uyarı sisteminin işleyişinin bozulması, kalp ritim bozukluğuna yani aritmiye neden olur. Elektrik akımının yavaşlaması, olması gerektiği şekilde iletilememesi ya da izlemesi gerekenden farklı bir yol izlemesi kalbin düzensiz, çok yavaş ya da çok hızlı atmasına neden olabilir.
Kalp ritim bozuklukları; sigara ve alkol tüketiminden, kullanılan ilaçlardan ya da kalpteki yapısal bir hasar ya da bozukluktan kaynaklanabilir. Potasyum, kalsiyum veya magnezyum gibi minerallerin vücutta gerekenden az ya da fazla bulunması ve uyku apnesi de kalp ritim bozukluklarına yol açabilir.
Bazı hastalıklar da aritmiye sebep olabilmektedir. Bu hastalıklar arasında tiroid bezi rahatsızlıkları, şeker hastalığı, astım, amfizem, hipertansiyon, pulmoner emboli ve kronik akciğer hastalıkları sayılabilir.
Kalp Ritim Bozukluklarının Çeşitleri Nelerdir?
Kalp ritim bozuklukları kalp atışının hızına ve sorununa sebep olan bölgeye göre sınıflandırır. Kaynaklandığı bölgeye göre aritmiler, ventriküler aritmiler ve atriyum aritmiler olarak ikiye ayrılır. Kalp atış hızına göre ise taşikardi ve bradikardi olarak sınıflandırılır.
Taşikardi: Yetişkinlerde istirahat sırasında kalbin dakikada 100’den fazla kez atması taşikardi olarak adlandırılır. Bu teşhisin konulmasında, fiziksel aktivite sırasındaki kalp atış hızı dikkate alınmaz. Taşikardi sırasında kişi kalp atışlarını belirgin bir şekilde hissedebilir, nefes darlığı, baş dönmesi ve bilinç bulanıklığı yaşayabilir. Bayılma, sersemlik hissi ve göğüs ağrısı görülebilir.
Taşikardi uzun vadede kalp kası hücrelerine zarar vererek kalp yetmezliği ve kalp krizi gibi ciddi kalp sorunların oluşmasına sebep olabilir.
Bradikardi: Bradikardi kalp atış sıklığının dakikada 60 atışın altına düşmesini ifade eder. Sinüs nodunun yeterli elektrik adımı üretememesi ya da akımın ilgili kaslara ulaşamamasından kaynaklanır. Endokrin problemleri bradikardiye neden olabilir.
Bradikardi sorunu yaşayan kişiler yorgunluk, kas krampları, odaklanma güçlüğü ve kabızlık yaşayabilirler. Tedavi edilmeyen bradikardi hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler.
Atrial Fibrilasyon: Kalp kulakçıklarının düzensiz şekilde kasılması anlamına gelen atrial fibrasyon en sık karşılaşılan kalp ritim bozukluklarından bir tanesidir. Kalp kaslarının kasılmasını sağlayan elektrik sinyallerinin olması gerektiği şekilde ilerlememesi sonucunda, dalgaların düzensiz şekilde birden çok yöne hareket etmesinden kaynaklanır. Kalp atış hızı dakikada 150-200 atıma çıkabilir.
Atrial fibrasyon aşırı kafein kullanımı, ilaç yan etkisi ya da enfeksiyon hastalıkları gibi dışsal sebeplere bağlı ya da kalp ve damar hastalıkları kaynaklı olabilir. Hipertansiyon, tiroid bezi hastalıkları, pulmoner emboli, kalp yetmezliği, kroner arter hastalığı, mitral darlığı ve perikardit Atrial fibrasyon’a sebep olabilir. Uzun süre tedavi edilmemesi durumunda kalp yetmezliği, pıhtı atması gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.
Atrial Flutter: Atrial Flutter, tıpkı atrial fibrilasyonda olduğu gibi kalp kaslarının kasılmasını sağlayan elektrik sinyallerinin olması gerektiği şekilde ilerlememesi sonucunda oluşur. Atrial flutter’de sinyaller dağılmadığı için kalp atışı düzensiz değildir ancak olması gerekenden hızlıdır. İstirahat halindeki kalp atış hızı dakikada 200 atışın üzerine çıkabilir.
Kalp ve damar hastalıkları, hipertiroid, akciğer pıhtısı ve akciğer hastalıkları atrial flutter’e neden olabilir. atrial flutter yaşayan kişiler kalp atışlarının çok hızlı olduğunu hissedebilir, nefes darlığı, sersemlik hissi, bayılma, yorgunluk ve göğüs ağrısı yaşayabilirler. Uzun süre tedavi edilmeyen atrial flutter, kalp yetmezliği ve kalp krizi gibi ciddi sorunların oluşmasına sebep olabilir.
Veniküler Fibrilasyon: Kalbin atmasını sağlayan elektrik sinyallerinin düzensizliğinden kaynaklanan veniküler fibrilasyonda kalp tam anlamıyla atamaz ve titreme benzeri bir hareket yapar. Kalp hastalıkları ya da ani travmalar sonucunda ortaya çıkan bu tablo acil tıbbi müdahale gerektirir, aksi halde kalp işlevini yerine getirerek kan pompalayamadığı için kişinin hayatını kaybetmesine neden olabilir.
